Gian Lorenzo Bernini

Gian Lorenzo Bernini
Vida
Nacimientu	Nápoles[1], 7 d'avientu de 1598[2]
Nacionalidá	Italia [3]
Residencia	House of Pietro and Gianlorenzo Bernini (Rome) (en) Palazzi Bernini (Rome) (en)
Muerte	Roma[4], 28 de payares de 1680[5] (81 años)
Sepultura	basílica de Santa María la Mayor (es)
Familia
Padre	Pietro Bernini
Casáu con	Caterina Tezio (en)
Fíos/es	Domenico Bernini
Hermanos/es	Luigi Bernini[6] Giuditta Bernini (en)
Pueblu	Bernini (en)
Estudios
Llingües falaes	italianu[7]
Oficiu	escultor, artista, pintor, arquiteutu, dibuxante arquiteutónicu, diseñador
Llugares de trabayu	Italia, París, Roma y Siena
Trabayos destacaos	Palacio Barberini (es) Plaza de San Pedro Éxtasis de Santa Teresa (es) Bust of Costanza Bonarelli (en) ilesia de San Andrés del Quirinal Fuente de los Cuatro Ríos (es)
Movimientu	barrocu[8]
Xéneru artísticu	arte cristiano (es) pintura de paisaxe desnudo (es) semeya caricatura (es)
Creencies
Relixón	catolicismu

Gian Lorenzo Bernini (7 d'avientu de 1598, Nápoles – 28 de payares de 1680, Roma), foi un escultor, arquiteutu y pintor italianu.^[9] Trabayó principalmente en Roma y ye consideráu'l más destacáu escultor de la so xeneración, creador del estilu escultóricu barrocu.^[10]

Bernini tenía l'habilidá de crear nes sos escultures escenes narratives bien dramátiques, de captar unos intensos estaos psicolóxicos y tamién de componer conxuntos escultóricos que tresmiten un magníficu grandor.^[11] La so habilidá pa tallar el mármol llevó a que fuera consideráu un dignu socesor de Michelangelo, bien percima de los sos coetaneos y especialmente de los sos grandes rivales, Alessandro Algardi y Francesco Borromini. El so talentu estendióse más allá de la escultura y foi capaz de sintetizar de manera brillosa la escultura cola pintura y l'arquiteutura nun tou conceptual y visual coherente.^[12] Home fondamente relixosu que punxo'l so arte al serviciu de la Contrarreforma,^[13] Bernini emplegó la lluz como un destacáu recursu metafóricu que completa les sos obres, n'ocasiones con puntos de llume invisible qu'intensifiquen el focu de l'adoración relixosa^[14] o amplifiquen el dramatismu de la narrativa escultórica.

Bernini foi tamién unu de los meyores arquiteutos del barrocu romanu, xunto colos sos contemporáneos Francesco Borromini y Pietro da Cortona. De primeres de les sos carreres, toos trabayaron nel Palaciu Barberini, pero dempués compitieron polos encargos de grandes obres y desenvolvieron una feroz rivalidá, particularmente Bernini y Borromini.^[15][16] A pesar de la indiscutible calidá de Borromini y Da Cortona, Bernini goció del favor de los papes Urbanu VIII (1623–44) y Alejandro VII (1655–65) y por tanto aseguróse'l proyeutu más importante de la Roma del so tiempu, la basílica de San Pedro del Vaticanu. El diseñu de la Plaza de San Pedro que s'abrir ante la basílica ye unu de los sos proyeutos arquiteutónicos más innovadores y allabaos.

Mientres la so estensa carrera, Bernini recibió numberosos encargos de gran relevancia, dellos d'ellos per parte del papáu. A temprana edá llamó l'atención del cardenal nepote Scipione Caffarelli Borghese, sobrín del Papa, y en 1621, con namái 23 años, foi nomáu caballeru pol Papa Gregorio XV. Realizó les obres más destacaes mientres el pontificáu d'Urbanu VIII y anque nun tuvo tanta preeminencia mientres Inocencio X, volvió gociar del favor de los pontífices Alejandro VII y Clemente IX.

La reputación del legáu de Bernini menguó mientres el Neoclasicismu, que despreciaba l'arte barroco. Hubo qu'esperar hasta'l sieglu XIX por que, mientres la busca d'una comprensión del contestu nel que trabayó Bernini, reconociérense los sos llogros artísticos y restaurárase la so reputación. N'opinión del historiador del arte Howard Hibbard, mientres el sieglu XVII «nun hubo escultores o arquiteutos comparables a Bernini».^[17]

1. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
2. ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 26 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
3. ↑ URL de la referencia: https://www.kulturarv.dk/kid/VisKunstner.do?kunstnerId=1264. Data de consulta: 12 febreru 2023.
4. ↑ URL de la referencia: https://rkd.nl/explore/artists/7527.
5. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
6. ↑ Identificador ULAN: 500032022. Afirmao en: Union List of Artist Names. Data d'espublización: 27 setiembre 2021. Data de consulta: 9 mayu 2022. Llingua de la obra o nome: inglés.
7. ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
8. ↑ «Union List of Artist Names» (inglés).
9. ↑ «Gian Lorenzo Bernini», Gian Lorenzo Bernini, Encyclopædia Britannica, http://www.britannica.com/EBchecked/topic/62547/Gian-Lorenzo-Bernini, consultáu'l 2 de xunu de 2014 
10. ↑ Boucher, 1998, páxs. 134–42.
11. ↑ Wittkower, 1955, p. 13.
12. ↑ Lavin, 1980.
13. ↑ Pa un discutiniu más matizáu de la visión tradicional de Bernini como un fervosu católicu y del so arte como una manifestación de la so fe personal, vea Mormando, Franco, "Bernini's Religion: Myth and Reality," pp. 60-66 de la Introducción a la so versión anotada y critica de Domenico Bernini, The Life of Gian Lorenzo Bernini, University Park, Penn State O Press, 2011 (n'inglés).
14. ↑ Hibbard, 1965, p. 136.
15. ↑ Mileti, 2005.
16. ↑ Morrissey, 2005.
17. ↑ Hibbard, 1965, p. 21.